Fort IV
Jedno z najbardziej tajemniczych i niekoniecznie znanych miejsc w Łomży. Nawet jeśli zwolennicy "spożywania pod chmurką" dobrze znają to miejsce fizycznie (o czym świadczy zastany stan oraz ilość
"szkła"), to jednak nie koniecznie znana jest historia tego miejsca.
Położony na uboczu, około 200 m. od trasy Warszawa - Ostrołęka, niedaleko łomżyńskiej elektrociepłowni teren, od dłuższego już czasu pobudzał moją (i nie tylko moją) wyobraźnię. Brakowało jednak impulsu i - w pewnym sensie - odwagi na penetrację nieznanego.
Okolice fortu
Niepozorne wejście, znajdujące się nieco na uboczu od głównej drogi prowadzącej do ciepłowni, ukryte pomiędzy drzewami, z których sporą część stanowią malownicze brzozy, wcale nie wydaje się zapraszać na swój teren.
Pozostałość po jednym z wejść na teren koszar
Powstały za czasów Cesarstwa Rosyjskiego fort (jego korzenie sięgają lat 1887-1889) miał stanowić cześć fortyfikacji stworzonej w celu obrony terytorium przed jakimkolwiek atakiem ze strony Prus Wschodnich. Fort miał charakter naziemny, stąd liczne wały, odgradzające kolejne "pierścienie" i fosa.
Wały ziemne pozostałe w fortecznych umocnieniach
Fort IV był jedną z pięciu części systemu obronnego zlokalizowanego na tym terenie. Najbardziej znane i jednocześnie najlepiej zachowane są 3 forty prawobrzeżne, zlokalizowane w Piątnicy. Na lewym brzegu, poza fortem IV, znajdował się też fort V, zlokalizowany w okolicy Wygody.
Aktualny stan popadających w ruinę zabudowań fortecznych
Widok na rowy pozostałe po fosie
Mimo, że fort teoretycznie został rozwiązany w 1909 r, odegrał znaczącą rolę w walkach obronnych.
W czasie I wojny światowej twierdza była jednym z ośrodków na linii Modlin - Wizna - Grodno, które miały za zadanie obronę przed zbliżającymi się wojskami niemieckimi. Niestety, twierdza pozostawiona sama sobie nie była w stanie samodzielnie obronić miasta przed siłami niemieckimi.
W czasie wojny polsko-sowieckiej fort IV wraz z pozostałymi wchodzącymi w skład twierdzy fortyfikacjami odegrał istotną rolę, powstrzymując przez 5 dni silne natarcie wojsk sowieckich. Tym samym osłoniła manewry armii polskiej.
W czasie II wojny światowej twierdza odegrała istotną rolę w obronie przeprawy przez Narew na linii Nowogród - Wizna.
Mimo, że fortyfikacje w różnym stopniu przetrwały wojnę, w latach 50-tych zostały częściowo wysadzone. Przez kogo? Dlaczego? Pozostaje tajemnicą. Podobnie, jak legendy o podziemiach, łączących strategiczne miejsca w Łomży i okolicy oraz ukrytych skarbach.
W latach 80 - tych zabudowania forteczne zaczęły popadać w coraz większą ruinę. Część budynków wykorzystywana była jako magazyny, w tym odpadów chemicznych. Dziś jest dewastowana głównie przez młodzież, celebrującą na łonie dawnego fortu m.in. rzeczone wyżej "spożywanie pod chmurką". Aczkolwiek odnaleźć można też ślady innego typu dewastacji (jak np. rozkradziona instalacja).
Popadający w ruinę fort IV
Było kilka pomysłów zagospodarowania tego terenu. Miał tu powstać między innymi kompleks hotelarsko - konferencyjny ze spa. Póki co nic, poza dalszym niszczeniem obiektu, się nie dzieje.
Nie wiem z resztą, czy nowoczesna stylistyka tego terenu pasowałaby do historii tego miejsca.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz